اهمیت فراگیری علم ”پدری و مادری ”در تربیت کودک

 

اهمیت فراگیری علم ”پدری و مادری ”در تربیت کودک

فاطمه محمد تبار
کارشناس روانشناسی

 

تصور کنید در اتوبوسی نشسته اید و فردی که رانندگی نمی داند دائم به راننده اتوبوس امرو نهی کند که با چه سرعتی براند ،کی و چگونه سبقت بگیرد ،هم اکنون ترمز بگیرد یا نگیرد .راننده نیز تمام و کمال به حرف های او گوش فرا دهد و فرامین او را مو به مو اجرا کند .به نظر شما آیا چنین راننده ای را می توان حرفه ای به حساب آورد ؟آیا این راننده قادر است مسافران را سالم به مقصد برساند ؟
حال ما به عنوان پدر و مادر ،راننده ی اتوبوسی هستیم که کودک مسافر آن است .اگر همه ی خواسته های کودک را بر آورده کنیم ،مثلا خواست و اراده ی کودک تعیین کننده ی ساعت خواب او باشد یا هر تصمیمی که خواست کودک بود اجراشود ،در نظر کودک آن ها پدر و مادر حرفه ای نخواهند بود و کودک به دلیل چنین احساسی از آنها سلب اعتماد خواهند کرد .
چنین کودکانی به خاطر احساس ناامنی ناشی از حرفه ای نبودن والدین ،خودشان سکان این کشتی پر تلاطم را در دست بگیرند ،این در حالی است که هر چه تلاش می کنند دستان کوچکشان به سکان نمی رسد .به نظر شما چنین کودکی چه میزان از ترس را در خود تجربه خواهد کرد؟ چه میزان از قشقرق های کودکتان به این بخش مربوط است ؟
پژوهشگران نشان داده اند که در بین عوامل مختلف شگل گیری شخصیت ،سبک های فرزند پروری از مهمترین و بنیادی ترین عوامل محسوب می شود سبک فرزند پروری یک پیش بینی کننده ای قوی برای رفتارهای منحرفانه و قانون شکنانه است.صحیح ترین و موفق ترین سبک فرزند پروری مقتدرانه یا قاطعانه است ،این سبک برای کودکان محدودیت در نظر می گیرد و در چارچوب آن محدودیت ،به کودکان حق انتخاب می دهد .والدین واجد این سبک فرزندانشان را به سویی می برند که خودشان تصمیم گیری کنند .آنها نظر فرزندانشان را در مورد بعضی از تصمیم گیری های خانوادگی می پرسندو بدین ترتیب به آنها نشان می دهند که بر رای و نظرشان احترام قائل اند.روابط کلامی زیادی با فرزند خود دارند و آن ها را حمایت می کنند آن ها متناسب با سن و نیاز کودک خود ،استانداردهای روشنی برای آنها تعیین می کنند و زمانی که کودک را از چیزی منع کنند برایش دلیل می آورند.
با این مقدمه به ادامه مبحث شماره قبل که نظری کلی به موضوععلم پدری و مادری و سبک های فرزند پروری انداخته بود ،می پردازیم و از آنجایی که آشنایی با قوانین اولیه ی پدر ی و مادری به سبک مقتدرانه حائز اهمیت است نکاتی چند درباره آن نگاشته خواهد شد.
قوانین اولیه ی پدری و مادری به سبک مقتدرانه
پیش از آن باید بدانید که مهمترین هنر پدری و مادری آن است که بتوانید از کاسه ی چشم کودک به او نگاه کنید.
1-پایه ی رشد بر نابرابری است.
هم کودک و هم والدین باید این نکته را بدانند که ، کودکان با بزرگترها فرق می کنند و با بزرگ شدن این تفاوت ها کم می شود . دو عامل افزایش سن کودک و استقلال و مسئولیت پذیری کودک در کاهش این فاصله ی بین والدین و کودک موثر است .
کودک با افزایش سن ،مسئولیت هایش بیشتر شده و به تناسب بالارفتن مسئولیت ،آزادی ها و استقلال او نیز افزایش می یابد و فاصله اش با والدین کمتر می شود و در سن 18 سالگی زمانیی که صد در صد مسئولیت به دوش او محول شد با والدین برابر می شود.

2-کودک شما ،نباید نفر اول خانواده باشد .
کودک دائما تلاش می کند افسار زندگی را از شما برباید و از آنجایی که به کودک نفر اول سه آسیب عمده وارد میشود نظیرتوقف رشد روانی و رشد اجتماعی و از دست دادن امنیت لازم ،بنابراین شما هیچگاه به او چنین اجازه ای را ندهید .در عوض در بازی به او اجازه دهید تصمیم گیرنده اصلی باشد؛یعنی بازی نفر اولی .
3-هماهنگی پدر و مادر لازمه ی تربیت کودک است.
4- کودک شما آینه ی تمام نمای رفتار پدرو مادر است.کودکان آنگونه رفتار می کنند ،که می آموزند .در واقع فرزندان ما همان گونه می شوند که ما هستیم.
5-در تربیت کودک دو دسته قانون وجود دارد:دسته ی اول قوانین خیلی مهم و دسته ی دوم قوانین کمتر مهم
قوانین خیلی مهم شامل :زدن ،گاز گرفتن و پرتاب کردن در هر حالتی ممنوع است .که این مهمترین قانون پدری و مادری است.
در اجرای قوانین باید به این نکات توجه کنید :
قوانین باید به کودکان بگوید چه کار بکنند نه اینکه بگوید چه کار نکنند.
قوانین رو بارها و بارها برای کودک توضیح دهید.
قوانین ضروری و مهم وضع کنید و از وضع کردن قوانین خشک و دست و پاگیر بپرهیزید.
در هنگام وضع کردن قانون باید همه ی اعضای خانواده حضور داشته باشند.
قوانینی وضع شود که قابل اجرا باشد.
پس از وضع کردن قانون پیامد عدم توجه به آن را ذکر کنید.
از کودک بخواهید قانون و پیامد عدم رعایت آن را یک بار برایتان بیان کند.
هنگامی که کودک قانونی را رعایت می کند او را تشویق کلامی کنید.
6-وظیفه پدر ومادر ،پرورش کودک است نه صرفا فرمان صادر کردن و دستور دادن.
7-بجای کنترل کودک باید محیط کودک را کنترل کنید.
8-پدر و مادر در طول روز فقط تعداد محدودی کارت نه در اختیار دارند.

موقعیتی را در خانه به وجود آورید که دائما مجبور نباشید به کودک نهیا نکن بگویید .کنترل محیط به جای کنترل کودک.
9-کودک نیازمند مهر والدین است نه دلسوزی آنها
هر چقدر در توان دارید به او مهر بورزید ولی دلسوزی نکنید.چرا که دلسوزی مانع رشد کودک می شود .مثلا اگر کودک شما قادر باشد خودش غذا بخورد ولی شما به او غذا بدهید دلسوزی کرده اید ،کودک باید بداند که با گریه کردن نمی تواند به خواسته هایش برسد و اگر شما به گریه های در خواست او توجه کنید دلسوزی کرده اید.
10-قوانین مربوط به خانه ی مادر بزرگ و پدر بزرگ ارتباطی با خانه شما ندارد.
اگر قادر نیستید به دلیل دخالت پدر بزرگ و مادر بزرگ ،قوانین خود را اجرا کنید .انرژی خود را تلف نکنید .در آنجا اقتدار شما زیر سوال خواهد رفت و پس از برگشتن به خانه ،در نظر کودک اقتدار شما در همان سطح می ماند.بنابراین زیر نور خورشید چراغ قوه ی خود را روشن نکنید ،چون باطری آن کاهش می یابد.
11-قبل از انجام هر کاری ابتدا کودک را برای آن کار آماده کنید .کودکان تحمل تغییرات آنی را ندارند.
12-کودک درک درستی از مفهوم مرگ ندارد از به کار بردن جملاتی که تکیه کلام بزرگترها هستند و مفهوم مرگ در آنها بکار رفته است ،بپرهیزید .مثلا :برات می میرم ،آخرش از دستت دق می کنم می میرم.
این جملات را جلوی کودک برای دیگران هم بکار نبرید .کودک فرق بین شوخی ،جدی و اصطلاحات غلو شده را نمی داند .مادری که به همسر خود می گوید :تو آخر با این کارهات منو می کشی کودک احساس می کند پدر قصد کشتن مادر را دارد . و این احساس ناامنی او را به مادر می چسباند و از ترس اینکه نکند پدرش مادر را بکشد ،حاضر به جدا شدن از مادر نیست.
ادامه در شماره بعد… .
منابع: واکسیناسیون روانی کودک ، حسام فیروزی. سایت، مادران امروز